Replika studni z Placu Grzybowskiego


 Ta nieco już nadszarpnięta zębem czasu dekoracja, którą można zauważyć za płotem Teatru Żydowskiego przy Senatorskiej, to replika studni, czy raczej pompy wodociągowej, która pod koniec XIX w. stanęła na Placu Grzybowskim. 

Replika podobno stanęła na Placu Grzybowskim podczas jednej z edycji festiwalu Warszawa Singera. Ciekawe, czy było to za czasów, kiedy jeszcze Teatr Żydowski miał siedzibę w okolicy?

Oryginalne ujęcie wody było jednym z elementów słynnego wodociągu Marconiego, jak widać na tym planie KLIK! O tym wodociągu już było wspomniane na blogu przy okazji opisu jego głównej instalacji, jaką jest Wodozbiór w Ogrodzie Saskim. Oczywiście również zdobny w Syrenki.

Jak można przeczytać w notce na Wikipedii:

[...] w roku 1855 do placu doprowadzono nitkę nowego wodociągu warszawskiego, wybudowanego według projektu Henryka Marconiego. W pobliżu kościoła wystawiono wtedy studnię z żeliwną obudową, ozdobioną wyobrażeniami Syrenki; równolegle plac otrzymał oświetlenie gazowe, po roku 1907 – elektryczne.

Warto zwrócić uwagę, że studnia nie jest dokładnym odwzorowaniem oryginału. Na starych zdjęciach można zobaczyć, że Syrenka wyglądała nieco inaczej.


A jeszcze inaczej wygląda rycina z przedstawieniem pompy wodociągowej. Co artysta, to wizja...

W tym wypadku warto jeszcze zauważyć, że i Syrenka na studni, i czerpiąca wodę kobieta są... leworęczne. Ale może to kwestia techniki wykonania ryciny, która zapewne wymagała wykonania rysunku w lustrzanym odbiciu? 


Na współczesnych zdjęciach widać tabliczkę z napisem CZULENT (a jeśli dobrze wytężyć wzrok to w symbolu laboratoryjnej kolby znajdzie się jeszcze jedną, mikroskopijną Syrenkę). 

Tabliczka to element zabawy zorganizowanej z okazji pierwszego odbywającego się w Warszawie dużego międzynarodowego zlotu miłośników gry terenowej Geocaching. Mega event Geocaching Party przebiegał pod hasłem "Warszawskie legendy" a tabliczka z czulentem była etapem jednego z pięciu scenariuszy spacerów po Warszawie. Ten konkretny poświęcony był legendom kulinarnym, ale oczywiście Syrenki miały swój własny, dedykowany spacer, podobny do tego KLIK! No cóż, w końcu maczałam palce przy organizacji całości...

Ale o tym temacie jeszcze będą posty.


Syrenka na replice studni przy Teatrze Żydowskim ustrzelona 25 sierpnia 2019 z telefonu.

Archiwalne zdjęcie z końca XIX w. znalezione w sieci, ale bez podanego źródła, niestety. Podobne, ale mniejsze, można znaleźć na stronie http://www.warszawa1939.pl/widok/grzybowski-b z adnotacją, że pochodzi z publikacji "Warszawa na fotografiach z XIX wieku". Skąd pochodzi rycina nie udało mi się ustalić.


Syrenki i wodociągi pałają do siebie naturalną miłością, o źródłach, pompach, filtrach i fontannach już na tym blogu było wielokroć i jeszcze parę razy będzie. Temat, nomen omen, rzeka...


PS: A wpis był kolejnym z cyklu "chromolić chronologię", bo akurat na fejsie nadpłynęły informacje na ten temat i bałam się, że zapomnę. Pamięć dobra, ale coraz krótsza. Ale w końcu właśnie z takiej obawy powstał ten blog...



Location: Senatorska 35, 00-099 Warszawa, Poland

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Syrenka ze źródełka na Dolnej

Obraz
  Syrenki i wodociągi darzą się zrozumiałą wzajemną miłością.  Ta ze zdjęcia powyżej zdobi skromne ujęcie wody przy ulicy Dolnej na Mokotowie, blisko skrzyżowania z Puławską. Bardzo łatwo ją przeoczyć, a szkoda, bo to prawdziwe dzieło sztuki... No, raczej kopia, bo oryginalna metalowa Syrenka (i towarzyszący jej fantazyjny delfin sikający z paszczy wodą) wielokrotnie ulegała zakusom wandali. Epoksydową kopię jak widać też już uszkodzono. Autorem tej postaci Syrenki był Henryk Grunwald , wszechstronny artysta - malarz, metaloplastyk, rysownik, złotnik i... poeta, którego dziełem są między innymi zdobne kraty z krzyżami Virtuti Militari w arkadach Grobu Nieznanego Żołnierza. Większość jego przedwojennych dzieł zaginęła lub została zniszczona, ale zachowały się nieco późniejsze srebrne brosze z syrenim motywem.  Tę poniżej (podobno z roku ok. 1945) można było wylicytować na internetowej aukcji  KLIK !...   ...ta, wykonana według projektu Grunwalda przez Stefana Chmieleckiego w latach 194
Read more »

W biurowcu na Koszykowej

Obraz
  Tej Syrenki sama bym nie znalazła, na szczęście moi znajomi mają już nawyk informowania mnie o każdym nowym egzemplarzu jaki zobaczą na mieście. Dzięki, Marcin! Tę rzeźbę można zobaczyć w wejściu do biurowca przylegającego do Hali Koszyki, wewnątrz, więc zdjęcie robiłam przez szybę. A nawet przez dwie, bo śpiąca Syrenka, zdaje się bez oręża, tkwi w szklanej gablocie. A może akwarium? Poza adresem nic więcej nie wiem. Sześciopiętrowy niewielki budynek mieści coworking , czyli przestrzeń biurową do wynajęcia, pobudowany został chyba przy okazji przebudowy zabytkowej hali, ale pewności nie mam. Nie wiem też, od kiedy rezyduje w nim Syrenka. Pod tym samym adresem mieści się restauracja Warszawski Sen Mateusza Gesslera, a w niej Syrenki, o których więcej można przeczytać w poprzednim wpisie KLIK ! Syrenka z biurowca ustrzelona 9 marca 2024, telefonem.
Read more »

Tramwajowa w zajezdni na Woli

Obraz
  O tej Syrence wiedziałam od dawna, ale nie sądziłam, że kiedykolwiek uda mi się ją ustrzelić - do zajezdni na co dzień osób postronnych nie wpuszczają.  A jednak! Okazja nadarzyła się podczas imprezy urządzonej przez Tramwaje Warszawskie i Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej z okazji przywrócenia ruchu tramwajów na ulicy Kasprzaka. Jedną z atrakcji towarzyszących imprezie było uruchomienie specjalnej linii K obsługiwanej przez zabytkowy tabor, a zupełną niespodzianką - wyznaczenie trasy tak, że przebiegała... przez teren wolskiej zajezdni . Takiej gratki nie mogłam odpuścić! Do tego jeszcze popołudniowe słońce pięknie dopisało. Syrenka zdobi budynek hali warsztatowej Zakładu Naprawy Tramwajów. Oryginalny obiekt, wybudowany w 1908 roku, został zniszczony podczas II Wojny Światowej. Nie doczekał nawet Powstania, zbombardowały go radzieckie samoloty podczas nalotów przeprowadzonych w roku 1942. Pamiątką po tamtych czasach jest... ocalała oryginalna Syrenka, zachowana na odłamku muru i
Read more »

Warszawski Mandalorian przy Politechnice

Obraz
  Kiedy w sieci pojawiła się grafika Oli Jasionowskiej, promująca trzeci sezon serialu Mandalorian, zamieściłam z tej okazji wpis na blogu, stwierdziwszy, że pewnie się tego dzieła nie doczekam na mieście, żeby ustrzelić. No cóż, pomyliłam się. O jakieś kilkadziesiąt metrów kwadratowych murala :) Mural pojawił się na początku tygodnia na ścianie kamienicy naprzeciwko wyjścia z metra Politechnika od strony Waryńskiego.  Podobne zadanie co Ola Jasionowska otrzymali też graficy z innych miast, ale moim zdaniem - nie mają do warszawskiego projektu startu. Nie tylko z braku Syrenek. Na stołecznym plakacie nie trzeba się domyślać, o jakie miasto chodzi. Na innych to różnie, zwłaszcza na wrocławskim nie mogę się dopatrzeć tych lokalnych elementów. Serio, Wrocławiu? Serio? Wrocław Podhale Poznań Łódź Gdańsk Więcej o tej akcji promocyjnej można przeczytać na stronie Disneya tutaj KLIK ! No i w poprzednim wpisie o mandalorianowych Syrenkach KLIK ! Syrenki ustrzelone 8 marca 2023, telefonem.
Read more »

Niebieski neon w Koszykach

Obraz
  Niebieski neon inspirowany Pomnikiem Syreny z Powiśla można zobaczyć w restauracji ĆMA w Hali Koszyki. Neon znajduje się wewnątrz lokalu, ale da się go podziwiać z zewnątrz przez szybę - razem z odbijającą się w witrynie drugą stroną ulicy Koszykowej. ĆMA i Warszawski Sen to dwie autorskie restauracje Mateusza Gesslera, które działają w Hali Koszyki od ośmiu lat, czyli od czasu, kiedy nieco zapuszczoną halę targową przerobiono na nowoczesne gastronomiczne zagłębie. Nie wiem, czy od samego początku pojawił się tam syreni neon. Ze zdjęć na oficjalnych stronach obu lokali wynika, że identyczny neon dekoruje również VIP room w Warszawskim Śnie, i że w tej samej restauracji można zobaczyć dwa obrazy przedstawiające Syrenkę.  Z najświeższych wiadomości ze świata branży gastronomicznej wynika, że po ośmiu latach współpracy umowy najmu dla restauracji ĆMA oraz Warszawski Sen zostały przedłużone na kolejne 5 lat, a wnętrza ĆMY zostaną wkrótce odświeżone i unowocześnione. Mam nadzieję, że ne
Read more »